در طول روز، قراردادهای مختلفی بین مردم منعقد می شود. بسیاری از قراردادها، پیامدهایی را به همراه دارند. یکی از شایع ترین قراردادها، قرارداد موجر و مستاجر است. به واسطه قراردادی که بین موجر و مستاجر منعقد می‌شود، موجر ملک خود را به مدتی مشخص و با اجاره بهایی مشخص شده به مستاجر واگذار می‌کند. رهن و اجاره در این قرارداد مشخص می‌شوند و مستاجر ابتدا مبلغی را به عنوان ودیعه و سپس مبلغ دیگر را به صورت اجاره ماهیانه به موجر می‌پردازد. به همین دلیل شما باید با حق و حقوق موجر و مستاجر در این قرارداد آشنا باشید. در این مطلب، وکیل ملکی مجموعه حقوقی عدل دانو قصد دارد در مورد نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر با شما صحبت کند.
قرارداد رهن و اجاره خانه جزء قراردادهای بسیار مهمی است که باید با دقت فراوان بین موجر و مستاجر منعقد شود. با توجه به این که باید در این قرارداد حقوق مستاجر و موجر ذکر شوند، تنظیم این قرارداد بسیار مهم است. اما گاهی برای هر دو طرف در این قرارداد مشکلاتی به وجود می آید. برای مثال ممکن است مستاجر از پرداخت اجاره خودداری کند یا موجر اقدام به پرداخت پول رهن مستاجر نکند. در این زمان ها چه می توان کرد؟ با توجه به اهمیت این موضوع و دعاوی که پیش می آید، شما باید با نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر آشنا باشید تا بدانید مستاجر چگونه می‌تواند ودیعه خود را از موجر دریافت کند.
قبل از این که با نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر آشنا شوید، باید بدانید منظور از استرداد ودیعه چیست؛ چرا که این عبارت در این دعاوی کاربرد بسیاری دارد.
زمانی که قرارداد اجاره بین موجر و مستاجر تنظیم می شود، مستاجر مبلغی را به عنوان ودیعه یا رهن به موجر می پردازد. این مبلغ تا زمانی که قرارداد اجاره اعتبار داشته باشد نزد موجر می ماند. پس از این که قرارداد اجاره بین موجر و مستاجر به اتمام رسید، مستاجر می تواند مبلغی را که به عنوان رهن یا همان ودیعه به موجر پرداخت کرده است از او بگیرد. اما نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر همواره مورد سوال بوده است. شما باید بدانید که نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر با چه شرایط و نکاتی امکان پذیر است.
حال که دانستید منظور از پول رهن چیست و اخذ پول رهن پس از اتمام قرارداد جزء حقوق مستاجر است، باید تمامی راه ها یا نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر را بشناسید و بدانید که مستاجر چگونه می تواند ودیعه پرداخت شده را پس بگیرد. پرداخت ودیعه به شیوه های مختلف امکان پذیر است. موجر هم می‌تواند ودیعه یا همان پول رهن را در قالب چک بپردازد و هم می‌تواند به صورت نقدی به مستاجر بدهد. اما شرایط پرداخت در هر کدام را باید در نظر بگیرید.
ابتدا به شرایط پرداخت پول ودیعه به صورت نقدی می پردازیم. اگر مستاجر قصد دارد به صورت نقدی پولی را در قالب رهن یا ودیعه به موجر بپردازد، باید ابتدا یک صورت جلسه بین خودشان تنظیم کند. در صورت جلسه فوق باید ذکر شده باشد که مبلغ ودیعه چقدر است و به چه صورت به موجر پرداخت شده است. موجر باید این صورت جلسه را به امضا و اثر انگشت خود برساند. در صورتی که موجر خود شخصا حضور نداشت، وکیل یا نماینده قانونی او نیز باید امضا و اثر انگشت را بر روی صورت جلسه بزند. اما گاهی اوقات ودیعه در قالب یک چک پرداخته می‌شود. برای انتخاب این شیوه از پرداخت نیز باید شرایط لازم را در نظر بگیرید. اگر قرار بر این است که مبلغ رهن به صورت چک به صاحب خانه پرداخته شود، چک باید تضمین شده باشد. سعی کنید چک تضمین شده را اخذ کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکل، امکان استعلام از چک وجود داشته باشد و در صورت نیاز بتوان از آن در دادگاه استفاده نمود.
یکی از نکاتی که آشنایی با آن می تواند هم مستاجرین و هم موجرین را نسبت به قرارداد اجاره هوشیارتر کند، استفاده از واژه قرض‌الحسنه در قرارداد اجاره است. آن چه در عرف وجود دارد، استفاده از واژه هایی همچون ودیعه یا رهن است. اما اگر از نظر حقوقی به آن نگاه کنیم، مستاجر باید مبلغ را تحت عنوان قرض‌الحسنه به موجر بپردازد. اگر در قرارداد اجاره ذکر شود که مستاجر پول را در قالب رهن یا ودیعه به موجر پرداخت کرده است، آن گاه موجر حق استفاده از پول را ندارد و به نوعی پول تحت اختیار موجر، امانتی از مستاجر است.
اما اگر از واژه قرض‌الحسنه استفاده شود، موجر می تواند تا زمانی که قرارداد اجاره بینشان پا بر جا است، پول را تحت تصرف خود در بیاورد و آن را خرج کند. در صورتی که واژه قرض‌الحسنه ذکر نشده باشد، موجر با استفاده از پول، می تواند به جرم خیانت در امانت تحت تعقیب کیفری قرار بگیرد. چون در این مسائل معمولا به اراده و قصد طرفین توجه می کنند و برای مثال اگر منظور و قصد طرفین از ودیعه، دقیقا همان قرض‌الحسنه حقوقی باشد، همان را برداشت می کنند. در نتیجه این جرم و تعقیب کیفری در این مورد، همیشگی نیست. استفاده از عبارت قرض‌الحسنه به جای استفاده از کلماتی همچون ودیعه یا پول پیش، بیشتر به نفع موجرین خواهد بود.
بارها پیش آمده که موجر پس از این که قرارداد اجاره به اتمام رسیده ودیعه یا همان مبلغ رهن را به مستاجر باز نگردانده است. به راستی در صورت عدم استرداد یا تاخیر در استرداد ودیعه توسط موجر، مستاجر می‌تواند چه کارهایی انجام دهد؟ به طور کلی مستاجر چندین راهکار پیش روی خود دارد. در این قسمت وکیل ملکی موسسه حقوقی عدل دانو به خوبی در خصوص راهکارهای موجود بر سر راه مستاجر در خصوص نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر صحبت کرده است. به ادامه مطلب توجه کنید.
اولین راهکاری که معمولا پرتکرارترین راه نیز است، ادامه دادن به تصرف ملک است. در صورتی که موجر برای استرداد پول رهن تاخیر داشت، مستاجر می تواند به تصرف خود بر ملک ادامه دهد و تا زمان پرداخت کامل مبلغ رهن در خانه سکونت کند. دومین راه که معمولا افراد زیادی از آن استفاده می کنند، پیگیری این مسئله از طریق مراجع قانونی است. مستاجر می تواند به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه کند و دادخواستی را با موضوع مطالبه وجه بر علیه موجر تنظیم کند. مستاجر می تواند خواهان الزام وی به پرداخت ودیعه باشد. در این دعاوی، خواهان دعوا مستاجر است که باید درخواست خود را به طرف خوانده یا همان موجر مطرح کنید. در انتخاب روش دوم، مراحل و شرایطی نیز وجود دارد.
گفتیم که در صورت عدم پرداخت پول رهن یا تاخیر در آن، مستاجر می‌تواند از راه قانونی پرونده خود را پیگیری کند. اما با انتخاب این راه، شرایط و مراحلی سر راهتان است. ابتدا تخلیه باید صورت بگیرد و کلید برای تامین دلیل به مرجع قضایی تسلیم شود. سپس اظهارنامه فرستاده می شود. اگر موجر به اظهارنامه هم توجهی نکرد، دادخواست رسیدگی با توجه به مبلغ به دادگاه عمومی یا شورای حل اختلاف داده می شود.
بعد از این که ابلاغیه به موجر ارسال شد، موجر باید دادخواست اعسار به محکمه تقدیم کند در غیر این صورت مستاجر می تواند از دادگاه درخواست صدور حکم جلب موجر را داشته باشد. حتی در این صورت، مستاجر می تواند اموال موجر را توقیف کند. در این زمان تنها یک وکیل کار بلد می‌تواند روند صدور حکم و محکومیت موجر را سریع تر کند.
حال که دانستید نحوه پرداخت پول رهن به مستاجر به چند صورت امکان پذیر است و در صورت عدم پرداخت این مبلغ مستاجر می تواند چگونه اقدام به دریافت حق و حقوق خود کند، باید بدانید مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده های این چنینی و دعاوی مربوط به آن کدام است.
دادگاه صالح برای رسیدگی به این پرونده با توجه به یک مورد مشخص می شود. در صورتی که مبلغ رهن بیش از 20 میلیون تومان باشد، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوا، دادگاه محل اقامت موجر خواهد بود. اما اگر مبلغ رهنی که مستاجر به موجر پرداخته، کمتر از 20 میلیون تومان باشد، مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی، شورای حل اختلاف محل است. بنابراین ابتدا باید ببینید که مبلغ رهن چقدر است و سپس به مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده و دعاوی خود مراجعه کنید.
